با درد دندان در دوران بارداری باید چه کرد؟ آیا میتوان در دوران بارداری برای عصب کشی، کشیدن و پر کردن دندان به دندانپزشک مراجعه کرد؟ آیا رادیوگرافی برای جنین ضرر دارد؟ در چه دوره ای از بارداری بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنیم؟ بعضی به غلط باور دارند که در دوران بارداری نباید به دندانپزشک مراجعه کرد. برای اطلاعات بیشتر درباره مراجعه به دندانپزشک در بارداری این مطلب را تا انتها بخوانید!
چرا در دوران بارداری دندان ها دچار درد و پوسیدگی و می شوند؟
مشابه سایر زنان، خانم‌های باردار نیز مستعد ابتلا به مشکلات مختلف دندان مثل پوسیدگی دندان، بیماری‌های لثه، مشکلات مربوط به رشد دندان عقل، ترک خوردن دندان، یا سایر مشکلات مانند آن هستند. علاوه بر این، عوامل خاص می‌توانند احتمال ابتلا به مشکلات دندان را در طول دوره بارداری افزایش داده و به این ترتیب درد دندان شدید را برای فرد به همراه داشته باشند.
مهم‌ترین دلایل دچار شدن به دندان درد در دوران بارداری عبارت‌اند از:
- ابتلا به ژنژیویت بارداری: تغییرات هورمونی در طول دوره بارداری در بدن خانم‌ها می‌تواند باعث التهاب و ورم لثه‌ها شود. در اصطلاح به این مشکل ژنژیویت بارداری گفته می‌شود و در صورت عدم درمان مناسب آن، این مشکل می‌تواند باعث ابتلا به بیماری‌های لثه، عفونت شدید لثه و آبسه لثه شود. توجه داشته باشید این شرایط می‌توانند برای فرد بسیار دردناک باشد و بیش از 50% تمام زنان باردار با علائم ژنژیویت بارداری مواجه می‌شوند.
- تغییر در رژیم غذایی: عوامل هورمونی و روانی می‌توانند باعث ایجاد تغییرات در رژیم غذایی فرد در طول دوره بارداری شوند. در حقیقت بسیاری از خانم‌ها به خاطر شرایط بارداری میزان مصرف شکر را در رژیم غذایی خود افزایش می‌دهند و این شرایط می‌تواند خطر ابتلا به درد دندان را به خاطر ایجاد پوسیدگی دندان افزایش دهد.
- فقر کلسیم: زنان باردار نیاز به افزایش سطح کلسیم مصرفی خود داشته و این ماده در تشکیل استخوان‌های کودک نقش کلیدی دارد. در حقیقت کاهش سطح کلسیم بدن مادر می‌تواند چرخه طبیعی تامین مواد معدنی مورد نیاز مینای دندان را ضعیف کرده و در عمل باعث افزایش خطر دچار شدن به پوسیدگی و درد دندان شود.
- ویار بارداری: افزایش حالت تهوع در طول دوره بارداری می‌تواند باعث التهاب لثه‌ها به خاطر قرارگیری آنها در معرض اسید معده و از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان شود. این شرایط در نهایت می‌تواند ابتلای به بیماری لثه و پوسیدگی دندان را برای فرد به همراه داشته باشد.
- عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان: زنان باردار گاهی اوقات نسبت به بو یا مزه خمیردندان حساس شده و به همین خاطر از مسواک زدن خودداری می‌کنند. به این ترتیب با عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان، فرد در معرض خطر ابتلا به مشکلات دندان و نیز دچار شدن به درد دندان در طول دوره بارداری قرار می‌گیرد.
بنابراین بهتر است قبل از اقدام به بارداری به دندانپزشک مراجعه کرده و از سلامت دندان های خود مطمئن شوید.
آیا در دوران بارداری میتوان به دندانپزشک مراجعه کرد؟
بسیاری از مادران سوالاتی درباره اقدامات دندانپزشکی در دوران بارداری دارند. اینکه آیا انجام این درمان‌ها می‌تواند خطری برای کودک یا مادر داشته باشد؟.
سایت انجمن بارداری امریکا (American Pregnancy Association) در مطلبی به مهم‌ترین نگرانی‌ها و رایج‌ترین پرسش‌های مادران باردار درباره انجام درمان‌های دندانپزشکی پاسخ داده است که آنها را در ادامه می‌خوانید:
آیا مراجعه به دندانپزشک در دوران بارداری خطر دارد؟
خیر! مراجعه به دندانپزشک در دوران بارداری نه تنها بلامانع است بلکه انجام اقدامات دندانپزشکی در دوران بارداری برای جلوگیری از عفونت‌های دهان مانند بیماری‌های لثه ضروری است. چون عفونت‌های دهانی باعث زایمان زودرس می‌شوند و تحقیقات نشان داده است که در تولد کودک با وزن کم نیز موثرند.
کدام درمان های دندانپزشکی را میتوان در دوران بارداری انجام داد؟
انجام درمان‌های دندانپزشکی مانند ترمیم کردن دندان‌های پوسیده در دوران بارداری الزامی است. درمان‌های دندانپزشکی بهتر است در سه ماهه دوم بارداری انجام شود. در سه ماهه سوم به دلیل سنگین بودن مادر، نشستن طولانی مدت دشوار خواهد بود. ایمن‌ترین اقدام این است که تمام کارهای غیر ضروری دندانپزشکی پس از تولد نوزاد انجام شود. با این حال گاهی اوقات دندانپزشک ناچار به انجام اقدامات اورژانس مانند درمان ریشه (عصب کشی) یا کشیدن دندان در این دوران خواهد بود. اقدامات زیبایی مانند سفید کردن دندان‌ها باید تا بعد از تولد نوزاد به تعویق بیفتد. بهتر است اگر درمان مشکل دندانتان ضروری نیست، بعد از اتمام بارداری و تولد نوزاد آن را انجام دهید تا جنین در معرض خطر و آسیبی قرار نگیرد، حتی اگر آن خطر کوچک باشد
آیا داروهای بی حسی برای جنین و مادر باردار خطرناک هستند؟
در حال حاضر مطالعات متناقضی در مورد اثرات نامطلوب احتمالی داروهای بی‌حسی روی جنین وجود دارد.
اما برای مادران باردار توصیه می شود از مپی واکایین که یک ماده بی حسی بدون آدرنالین است استفاده شود تا خطری مادر و جنین را تهدید نکند.
آیا میتوان از آنتی بیوتیک در دوران بارداری استفاده کرد؟
اقدامات دندانپزشکی برای جلوگیری از ابتلا به عفونت، اغلب نیازمند تجویز آنتی‌بیوتیک است. آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین، آموکسی‌سیلین و کلیندامایسین در دوران بارداری بی‌خطر یا کم خطر هستند و پس از مشورت با پزشک زنان، می‌توانند قبل و بعد از درمان‌های دندانپزشکی تجویز شوند. در کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر طبرسی برای استفاده از آنتی بیوتیک ها از پزشک زنان مشورت کرده می شود.
آیا اشعه رادیوگرافی برای جنین مضر است؟
معمولا توصیه می‌شود انجام رادیوگرافی‌های تشخیصی تا بعد از تولد نوزاد به تعویق بیافتد. با این حال تهیه رادیوگرافی برای انجام بسیاری از درمان‌های دندانپزشکی ضروری است. انجمن رادیولوژی آمریکا می گوید از آنجا که طی سه ماهه اول بارداری، اندام‌های جنین تشکیل می‌شوند، تا حد امکان باید جنین را طی این مدت از هر خطری دور نگه داشت. اگر در سه ماهه سوم باردای هم کار دندانپزشکی ضروری ندارید، آن را بعد از زایمان انجام دهید. به هرحال در مطب دندانپزشکی برای محافظت از مادر و جنین باید از پیشبند سربی استفاده می شود. البته برای درمان عصب کشی در کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر طبرسی، نیازی به گرفتن عکس رادیولوژی نیست و پیدا کردن ریشه دندان با دستگاه اپکس لوکیتور انجام می گیرد.
دوران بارداری و نکات دندانپزشکی
انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه می‌کند زنان باردار یک رژیم غذایی متعادل را دنبال کنند، دندان‌های خود را روزی دو بار با خمیردندان‌های حاوی فلوراید مسواک زده و مرتبا نخ دندان بکشند.
- در طی بارداری برای معاینات دوره‌ای دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید.
- باردار بودن خود را به دندانپزشک اعلام کنید.
- کارهای غیر ضروری دندانپزشکی خود را در سه ماهه دوم بارداری و یا بعد از زایمان انجام دهید.
- اعمال زیبایی دندان را بعد از زایمان انجام دهید.
- هنگام نشستن روی صندلی دندانپزشکی، برای حفظ جریان خون سالم، پاهای خود را روی هم نیندازید.
- برای راحتی بیشتر خودتان و جنین تان، یک بالش کوچک همراه خودتان داشته باشید.
کشیدن دندان در طول بارداری
در هنگام نیاز به کشیدن دندان در بارداری، زمان‌بندی درمان از اهمیت خاص برخوردار است. به این ترتیب متخصصان دندانپزشکی این کلینیک همواره به خانم‌های باردار توصیه می‌کنند کشیدن دندان را در طول سه ماهه دوم بارداری خود انجام داده و سایر درمان‌های غیرضروری را به پس از زایمان موکول نمایند؛ به عنوان مثال گاهی نیاز به کشیدن دندان برای ارتودنسی است که بهتر است به بعد از زایمان موکول شود، البته انجام ارتودنسی بدون کشیدن دندان مشکلی ایحاد نمی کند. به هر حال، در صورتی که فرد دچار مشکلات اورژانسی دندان بوده و نیاز به کشیدن دندان داشته باشد، دیگر نیازی به توجه به طول مدت سپری شدن از دوره بارداری وی نیست. در حقیقت در این حالت خارج کردن عفونت یا دندان آسیب‌دیده در اسرع وقت برای حفظ سلامت مادر و جنین بهتر از زمانی است که چرک و عفونت به خاطر ترس از تاثیر منفی بر جنین در دهان مادر باقی بماند.
عصب‌کشی دندان در دوره بارداری
وقتی دندان پزشک نیاز به عصب‌کشی دندان را برای فرد تشخیص دهد، لازم است اطلاعات لازم درباره بارداری فرد به‌طور دقیق در اختیار دندان پزشک قرار گیرد. به این ترتیب میتوان از اتخاذ تصمیم مناسب درباره روش درمان و زمان‌بندی صحیح آن مطمئن شد. اغلب سه ماهه اول بارداری مهم‌ترین تاثیر را در رشد جنین دارد. پس در صورتی که نیاز به درمان فوری بیمار وجود نداشته باشد، میتوان درمان بیمار را تا سه ماهه دوم یا پس از به دنیا آوردن کودک به تعویق انداخت. به هر حال، در صورتی که لازم باشد از درمان به صورت اورژانسی استفاده شود، لازم است درباره شرایط بارداری با دندان پزشک صحبت شده و به این ترتیب از ایمن‌ترین روش برای درمان بیمار استفاده گردد.
درمان عصب کشی مادران باردار در کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر طبرسی با مشورت پزشک زنان و بدون استفاده از عکس رادیولوژی، به کمک دستگاه اپکس لوکیتور انجام خواهد شد. پس لازم نیست نگران خود یا فرزندتان باشید.
