در صورتی که به بیماری لثه، مبتلا شده‌اید، چندین روش درمانی برای جراحی لثه وجود دارد که شاید دندان‌پزشک به شما پیشنهاد دهد. لازم است بدانید بعد از انجام جراحی لثه نیز لازم است مراقبت هایی را انجام دهید تا حداکثر نتیجه را از درمان دریافت کرده و عوارض حاصل از جراحی را هر چه زودتر رفع نمایید.
منظور از جراحی لثه چیست و چرا انجام میشود؟
زمانی که لازم باشد برای درمان برخی شرایط و بیماری های لثه ، از جمله عفونت لثه یا پریودنتیت اقدام شود، دندانپزشکان اقدام به جراحی لثه میکنند. این جراحی معمولا تحت عنوان عمل پریودنتال نیز شناخته میشود.
هدف از انجام جراحی لثه ، درمان بیماری های جدی مربوط به بافت لثه و رفع تمام خسارات و پیش آمدهای زیر است:
- ترمیم استخوان فک و بافت های آسیب دیده مرتبط با لثه
- جلوگیری از افتادن دندان
- کاهش شکاف لثه بین دندانها
- تغییر شکل استخوان فک برای کاهش خطر رشد باکتری ها در شکاف استخوان
- از بین بردن باکتری ها و عفونت
چطور به بیماری لثه مبتلا می‌شویم؟
بیماری لثه، در وهله اول با ورود باکتری به دهان و وصل شدن به دندان آغاز می‌گردد. باکتری‌ها جمع شده و تولید مثل میکنند، که باعث به وجود آمدن پلاک دندانی میشود. اگر این پلاک روی دندانها باقی بماند، ممکن است بافت لثه های مجاور دچار التهاب شود، و در نتیجه ژنژیویت، شکل اولیه بیماری لثه ایجاد می شود. استفاده روزانه از نخ دندان، و دوبار استفاده از مسواک در هر روز با خمیردندان ضدباکتری، به پیشگیری از بیماری ژنژیویت کمک می‌کند.
پلاک و باقیمانده‌های غذا با انجام اقدامات بهداشتی دهان برطرف شده و در نتیجه سطح دندانها تمیز می‌شوند و هر گونه پلاک باکتریال از بین می‌رود. ( از این بخش می‌توان متوجه شد که ژنژیویت، نوع ابتدایی بیماری لثه است که اگر درمان نشود می‌تواند منجر به پریودنتیت، یکی از بیماری‌های جدی لثه شود ) هرچند اگر پلاک و باقیمانده‌های غذا برطرف نشوند و اقدامات بهداشتی دهان و دندان صورت نگیرد، در آن صورت ژنژیویت رو به وخامت گذاشته و می‌تواند بافت لثه را ملتهب‌تر کند، خونریزی لثه اتفاق بیافتد، ناحیه بین دندان و بافت لثه عمیق‌تر شده و یک پاکت برای عفونت لثه ایجاد میشود و نهایتاً التهاب لثه شکل می‌گیرد.
مراقبت های پس از جراحی لثه –بلافاصله پس از جراحی:
- کیسه یخ بلافاصله پس از عمل به مدت یک تا دو ساعت هر ده دقیقه یکبار به مدت پنج دقیقه روی صورت قرار داده شود.
- نوشیدنیهای سرد را به ارامی بیاشامید تا محیط دهان سرد شود.
- پانسمان روی ناحیه جراحی نقش محافظ داشته و برای راحتی شماست. با زبان، دست و یا دستمال آن را دستکاری نکنید. به هیچ وجه دست یا دستمال خشک با آن تماس پیدا نکند.
- تا زمانی که پانسمان روی ناحیه جراحی قرار دارد از مسواک زدن آن ناحیه خودداری کنید.
- اگر به هر علتی پانسمان کنده شد، ناحیه جراحی شده را به آرامی مسواک بزنید.
- مقداری نشت خون در روز اول بعد از عمل بلامانع است و با کمپرس یخ و دهان شویه با آب سرد کنترل می شود. در صورت افزایش خونریزی با جراح خود تماس بگیرید.
- از مسکن و داروهای تجویز شده طبق دستور استفاده کنید.
- از مصرف غذاهای داغ، تند، خشک و ادویه دار خودداری کنید.
- از انجام فعالیتهای شدید بدنی و قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید خودداری کنید.
برای آشنایی با انواع جراحی لثه این مطلب را مطالعه کنید: انواع جراحی لثه
مراقبت های پس از جراحی لثه – روزهای بعد از جراحی:
- روزی دو تا سه بار دهان شویه کنید.
- ورم مختصر در ناحیه جراحی، در روز دوم و سوم بعد از عمل ممکن است ایجاد شود. این ورم طبیعی است، نگران نباشید.
- در صورت جدا شدن قسمتی از خمیر، آن را با احتیاط بردارید.
- بعد از هر وعده غذا از دهان شویه استفاده کنید.
مراقبت های بعد از برداشتن بخیه ها:
- به آرامی مسواک بزنید. می توانید مسواک را در آب ولرم قرار دهید تا نرمتر شود و سپس مسواک بزنید.
- به دهان شویه ادامه دهید. معمولا دهان شویه کلرهگزیدین تجویز می شود. طبق دستور پزشک دهان شویه کنید.
- از مسواک بین دندانی جهت جلوگیری از رشد مجدد لثه استفاده کنید. مسواک بین دندانی را هر روز سه مرتبه و هر بار به تعداد ده تا بیست دفعه انجام دهید. مسواک زدن را به صورت حرکت داخل به خارج دهان انجام شود. این عمل را تا زمانی که پزشک شما توصیه کرده، انجام دهید. در صورت عدم انجام مرتب مسواک بین دندانی، امکان رشد مجدد لثه و حتی انجام مجدد جراحی وجود دارد.
مراقبت های پس از جراحی لثه برای به نتیجه رسیدن جراحی بسیار مهم است. برای اینکه مطمئن باشیم که این جراحی به خوبی انجام شده و لثه ترمیم شده است، حتما موارد گفته شده را طبق دستور انجام دهید تا سلامت کامل دندان و لثه تان را به دست بیاورید.
خونریزی بعد از جراحی لثه
پس از جراحی، میزان مشخصی از خونریزی اشکال ندارد. خونریزی خفیف، سوزش یا قرمزی لثه طبیعی است. ولی خونریزی شدید را باید کنترل کرد. برای این منظور ابتدا باید دهان آبکشی شده و هرگونه لخته خون را در دهان پاک کنید، سپس یک گاز پانسمان مرطوب روی ناحیه خونریزی گذاشته و برای 2 ساعت آن را گاز بگیرید. در صورت لزوم دوباره این کار را تکرار کنید. در صورتی که خونریزی بند نیامد، برای نیم ساعت یک چای کیسه خیسانده شده را گاز بگیرید. تانیک اسید موجود در چای از طریق نزدیک کردن رگ‌های در حال خونریزی به ایجاد لخته کمک می‌کند. برای کاهش خونریزی بیشتر، هیجانی نشوید، صاف بنشینید و از ورزش کردن بپرهیزید. در صورتی که باز هم خونریزی بند نیامد برای دریافت دستورالعمل‌های بیشتر با پزشک خود تماس بگیرید.
تورم بعد از جراحی لثه
معمولاً بروز تورم طبیعی بوده و همیشه با جراحی همراه است. تورم اطراف دهان، گونه‌ها، چشم‌ها و اطراف صورت طبیعی است. این تورم، واکنش نرمال بدن به جراحی و ترمیم پس از آن است. تورم تا یک روز پس از جراحی مشخص است ولی پس از دو الی سه روز، تورم نیز فروکش می‌کند.
البته می‌توان تورم را با استفاده فوری از کمپرس سرد کاهش داد. باید در دو طرف صورت، محل جراحی، دو کیسه یخ یا کمپرس یخ گذاشته شود. می‌توان برای راحتی بیشتری، از یک جوراب زنانه استفاده کرد، به این صورت که با قرار دادن کمپرس سرد در آن، جوراب را دور صورت ببندید. باید در تمام مدت بیداری از کمپرس یخ استفاده کرد. پس از 48 ساعت یخ هیچ تأثیری ندارد. اگر تورم فک یا خشکی فک تا چند روز باقی ماند، جای هیچ نگرانی نیست. این واکنش طبیعی بدن نسبت به جراحی است. چهل و هشت ساعت پس از جراحی، باید از بخور گرم بر صورت استفاده کرد تا میزان تورم را کاهش دهد.
سایر عوارض بعد از جراحی لثه
- بی‌حسی لب‌ها، چانه یا زبان برای 8 الی 12 ساعت پس از جراحی طبیعی است. البته باید حواستان باشد که وقتی لب‌ها یا زبان بی‌حس هستند امکان دارد بدون اینکه دردی حس کنید آن را گاز بگیرید. پس مراقب باشید. به آرامی بجویید.
- وجود کمی تب پس از جراحی مشکلی ندارد. اگر تب برطرف نشد به مطب اطلاع دهید. می‌توان از استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش تب استفاده کرد.
- برای ایستادن پس از مدتی دراز کشیدن باید مراقب باشید. نباید پیش از جراحی چیزی بخورید یا بنوشید. همچنین مصرف مایعات نیز سخت خواهد شد. مصرف داروهای مسکّن می‌تواند شما را خواب‌آلوده کند. وقتی بصورت ناگهانی بایستید شاید احساس سرگیجه داشته باشید. پیش از ایستدان باید حداقل یک دقیقه در حالت نشسته بمانید. بصورت ایستاده حمام نکنید، زیرا احتمال غش کردن وجود دارد.
- اگر گوشه دهان کشیده شده است، شاید خشک شده و پوسته دهند. باید با استفاده از مرطوب کننده‌ای همچون وازلین لب‌هایتان را مرطوب نگاه دارید.
- گلودرد، گوش‌درد و حتی درد در هنگام تورم طبیعی است. عضلات متورم میشود. بلعیدن دردناک میشود. این حالات در عرض 2 الی 3 روز از بین خواهد رفت.
خشکی (Trimus) عضلات فک می‌تواند تا چند روز پس از جراحی مشکلاتی در باز و بسته کردن دهان ایجاد کند. این مشکلات طبیعی پس از جراحی است، که در موعد خود برطرف خواهد شد. پس از 48 ساعت اولیه، از کمپرس گرم استفاده کنید تا خشکی و درد فک از بین برود.
